In de gemeente Utrechtse Heuvelrug leven en werken we samen aan een mooie, fijne en veilige gemeente. Juist nu er veel gebeurt in de wereld om ons heen, is het belangrijk dat de gemeente een solide basis biedt, actief werkt aan een weerbare samenleving en adequaat inspeelt op nieuwe ontwikkelingen. In oktober zijn er nieuwe Tweede Kamerverkiezingen gevolgd door gemeenteraadsverkiezingen in maart 2026. Dat betekent dat dit alweer de laatste begroting is van deze college- en raadsperiode. Het college kijkt met tevredenheid terug. Het is een mooie prestatie dat de meeste ambities uit het 'Uitvoeringsprogramma Groen en Duurzaam Doen! inmiddels zijn omgezet in realistisch beleid voor de lange termijn en dat er daarnaast ook nog ruimte was om extra plannen op te pakken.
In deze begroting 2026-2029 laten we zien waar we de komende jaren op inzetten. De ambities uit het uitvoeringsprogramma zijn hierbij leidend. Er zijn realistische budgetten opgenomen voor investeringen die voortkomen uit het Uitvoeringsprogramma, zoals bijvoorbeeld groenstructuurplan, het mobiliteitsplan, onderhouds- en duurzaamheidsinvesteringen in gemeentelijke gebouwen en de bouw van nieuwe scholen en de dorpsvoorzieningen in Maarn. Daarnaast is geld vrijgemaakt voor extra wensen van de raad, bijvoorbeeld voor het behoud van speelplaatsen, mooi uitgevoerde trafohuisjes en sporthal de Ploeg in Amerongen. Er is ook rekening gehouden met de te verwachte stijgende kosten, zoals die voor jeugdzorg en WMO in 2026. En omdat er op gebied van afval meevallers zijn, willen we in 2026 geld aan de inwoners teruggeven door het tarief voor afvalstoffenheffing eenmalig met € 50 tot € 70 per huishouden te verlagen.
Om tot een sluitende begroting te komen voor 2026 en 2027 is ervoor gekozen de tekorten te dekken vanuit de Algemene Reserve. Door de gezonde omvang van de Algemene Reserve (€47,7 miljoen) en het feit dat onze schuldpositie sterk is verbeterd (de schuldquote eind 2024 is met 56,5% gezond), is het financieel verantwoord dit te doen. In de kaderbrief 2026-2029 was nog de verwachting dat er ook een structureel tekort zou zijn in de jaren 2026 en 2027. Dat is voor 2026 niet het geval, doordat we scherp en realistisch hebben begroot. Hierdoor is het niet meer nodig ook hiervoor een beroep te doen op de Algemene Reserve. Bij de besluitvorming over de Kaderbrief 2026 is verder besloten om de jaren 2028 en 2029 nog niet structureel sluitend te maken, omdat er nog veel onzekerheid is over de inkomsten vanuit het Rijk en de stijgende kosten in de jeugdzorg. We volgen hiermee het advies van de VNG om niet nu al structureel te bezuinigen om de begroting meerjarig sluitend te maken. Zoals toegezegd bij de kaderbrief, bieden we de raad bij deze begroting een procesvoorstel aan hoe we de financiële uitdagingen vanaf 2028 kunnen aanpakken.
Alles overziend kunnen we concluderen dat onze gemeente er op dit moment financieel goed voorstaat. De laatste begroting van deze college- en raadsperiode is een realistische begroting waarin er structureel voldoende geld beschikbaar is voor het uitvoeren van alle wettelijke taken en eigen ambities én met voldoende reserve om tegenvallers op te kunnen vangen. Hoewel er voor de jaren 2028 en 2029 naar verwachting tekorten zijn, is er een goede financiële basis voor een nieuwe raad en een nieuw college om adequaat in te spelen op de ontwikkelingen en de taken uit te voeren waar de gemeente verantwoordelijk voor is.